Islak Sistem: Söndürme aracı olarak, sprinker kullanılmaktadır. Sistemde sürekli basınçlı su bulunmaktadır. Yangın anında sprinklerin ucunda cam tüp patlayarak , suyun borularından , sprinkler vasıtası ile ortama boşalması sağlanır. Yapılan araştırmalara göre , bugüne kadar çıkan yangınlarda en fazla 13-14 adet sprinklerin açtığı ve yangını kontrol altına alındığı gözlemlenmiştir. Sprinklerin yerleştirme mesafeleri, tehlike sınıflarına göre 9-21 m2 arası değişmektedir.
Deluge Sistem: Söndürme aracı olarak açık nozul sprinkler kullanılmaktadır. Su boruların içerisinde su yoktur.Ana vana olarak “DELUGE” vana kullanılır. Basınçlı su baskın vana’nın girişinde mevcuttur. Yangın algılama sisteminden alarm geldiği anda vana tetiklenir ve suyun borularından geçip ortama boşalması sağlanır.
Preaction Sistem: Söndürme aracı olarak sprinkler kullanılmaktadır.Su borularının içerisinde su yoktur.Ana vana olarak “PRE-ACTION” vana kullanılır. Basınçlı su, deluge sistem de olduğu gibi, vananın girişinde mevcuttur. Sistem iki adet tetikleme bekler.Eğer yangın dedektörlerinden bir alarm gelirse, vana tetiklenir ve susprinklere kadar gelir. Sprinkler patlamadıkça su ortama boşalmaz . Aynı seneryo ilk olarak sprinklerin patlaması açıldığında da geçerlidir. Bu sefer yangın dedektöründen alarm gelmedikçe vana tetiklenmez ve ortama su boşalmaz.
Islak Borulu Sprinkler Sistemleri:
Islak borulu sprinkler sisteklerinde, otomatik sprinkler bir su kaynağına bağlı bulunan ve içinde su bulunan boru sistemlerine tespit edilmiştir. Bu sistemlerde yangın sebebiyle oluşan ısının etkisiyle sprinkler açılır ve hemen suyun yanan maddelerin üzerine boşalmaya başlamasını sağlarlar.
Sisteme bağlı herhangi bir sprinkleri yangından oluşan ısının etkisi harakete geçirerek suyun akışını sağlar. Serbest kalan su jeti sprinklerdeki yansıtıcıyı çarparak dağılır ve yangın mahalline düzgün bir yağmurlama şeklinde boşalması sağlanır. Kullanım alanındaki şartlara bağlı olarak,sprinkler 40C ile 350C arasında belirlenen bir sıcaklık değerinde aktif hale geçmek için dizayn edilirler.
Sprinklerin çoğu yaklaşık olarak dakikada 70 ile 100 litre arasında suyun yangın mahalline boşalmasını sağlarlar. Bununla birlikte bazı özel uygulamalar için kullanılan sprinklerde boşalan su miktarı dakikada 400 litre’ye çıkabilmektedir.
Islak borulu sprinkler sistemlerinde boru şebekesi su ile dolu bulunduğu için ortam sıcaklığı 4cC den fazla olan mahallelerde kullanılmalıdır. Eğer mahallin küçük bir kısmı düşük sıcaklıklara maruz ise bu kısımlarda esas boru şebekesine ek bir kapalı devre oluşturuarak, bu kısımdaki boruların içini antifrizli solüsyon ile doldurulması mümkündür.
Kuru Borulu Sprinkler Sistemleri
Kuru borulu sistemlerde boru şebekesi su yerine, su kaynağı ve boru şebekesi arasındaki valfi kapalı tutacak düzeyde basınçlı hava ya da nitrojen gazı ile doldurulur.
Hava basıncı şebeke girişine yerleştirilen bir araç ile otomatik olarak kabul edilir . Yangından açığa çıkan ısı herhangi bir sprinkeri aktif duruma getirdiğinde , boru şebekesinde ki basınç hızla düşmüştür.
Bu basınç azalması kuru boru şebekesi girişindeki valfin açılmasına neden olacak böylece borular su ile dolacak ve açık bulunan spriklerinden su yangın mahalline boşalacaktır. Kuru borulu sprinkler sistemleri, ıslak borulu sistemlerin kullanılmadığı düşük sıcaklıktaki mahallerde kulanılabilir.
Ancak kuru boru sisteminin girişindeki valf kısmı ısıtılan mahallere konulabilir.
Deluge Sprinkler Sistemleri
Deluge sprinkler sistemlerinin yapısı ıslak ve kuru borulu sistemlere benzer fakat bu sistemlerden başlıca iki yönden farklıdır.
a)Standart sprinklerler kullanılır, fakat hepsi açıktır. Sprinkleri harekete geçiren elemanı içermezler, bu nedenle boru şebekesi girişindeki kontrol valfi açıldığında su bütün sprinklerden yangın mahalline boşalır ve mahal su ile boğulur.
b) Kontrol valfi normal olarak kapalı tutulur. Valf ayrı bir yangın algıma sistemi vasıtasıyla harekete geçerek açılır. Deluge sistemler hızlı bir şekilde genişleyen yangınların kontrol altına alınmasında kısa sürede bol miktarda suyun gereksinim duyulduğu mahallerde kulanırlar.
Preaciton Sprinkler Sistemleri
Bu sistemler deluge sistemlere benzerler, fakat bu sistemdeki sprinkler eriyebilen birleşme elemanı ya da cam ampul vasıtasıyla kapalıdırlar.
Deluge sistemlerdeki kontrol valfi burada ön hareket valfi vazifesi görür.
Yangın algılama sisteminin harekete geçmesiyle ön hareket valfi açılır ve boru şebekesi su ile dolar, sistem ıslak borulu sprinkler sistemi haline dönüşür.
